Wydawać by się mogło, że prawnik i informatyk nigdy nie znajdą nici porozumienia. Okazuje się jednak, że we współczesnym cyfrowym świecie ich współpraca może być niezwykle owocna, zwłaszcza na gruncie informatyki śledczej.

NOWE TECHHNOLOGIE W CODZIENNYM ŻYCIU

Informatyka szturmem wdarła się do codziennego życia współczesnego człowieka, bez narzędzi nowych technologii nie tylko nie da się prowadzić biznesu, trudne jest także załatwianie zwykłych, codziennych spraw prywatnych. Nie bez powodu mówi się także, że jeśli kogoś lub czegoś nie ma w internecie, to znaczy, że nie istnieje – dziś większość obszarów życia przeniosła się do wymiaru wirtualnego. W związku z tym informatycy, jako osoby najbardziej zbliżone do technologii, muszą współpracować z przedstawicielami wszystkich zawodów, branż i specjalności.

DZIEŃ RADCY PRAWNEGO

6 lipca swoje święto celebruje grupa zawodowa Radców Prawnych – święto ustanowione zostało przez Krajową Radę Radców Prawnych w 2011 roku, obchodzone jest w rocznicę uchwalenia ustawy o radcach prawnych. Akt prawny datowany jest na 6 lipca 1982 roku, dziś po wielu nowelizacjach obchodzi swoje 37 urodziny. Z tej okazji rokrocznie Okręgowe Izby Radców Prawnych organizują dla swych członków spotkania integracyjne, stanowiące okazje do nawiązywania relacji zawodowych, wymiany doświadczeń, poglądów i refleksji na temat wykonywania tego szacownego zawodu.

WYKONYWANIE ZAWODU RADCY PRAWNEGO

Zawód Radcy Prawnego jest zawodem zaufania publicznego, którego wykonywanie oparte jest m.in. na Zasadach Etyki Radcy Prawnego. Zgodnie z art. 4 ustawy o radcach prawnych „Wykonywanie zawodu radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej”, która polega w szczególności na:

1.  Udzielaniu
   porad i konsultacji prawnych
2. Prowadzeniu spraw sądowych i pozasądowych
3. Sporządzaniu opinii prawnych
4. Opracowywaniu projektów aktów prawnych
5. Sporządzaniu pism procesowych
6. Występowaniu przed urzędami i sądami w
   charakterze pełnomocnika lub obrońcy
7. Występowaniu w charakterze obrońcy w sprawach o
   przestępstwa i przestępstwa skarbowe

Radcowie prawni mogą udzielać pomocy prawnej na rzecz swoich klientów w sprawach gospodarczych, pracowniczych, cywilnych, rodzinnych, skarbowych i karnych.

PRAWO NOWYCH TECHNOLOGII

Biorąc pod uwagę szerokie spektrum spraw, które mogą być prowadzone przez Radcę Prawnego, a także dosyć ścisłe związki prawa z informatyką, w praktyce okazuje się, że współpraca pomiędzy prawnikami, a firmami świadczącymi usługi informatyki śledczej staje się dziś niezwykle pożądana.

Rola narzędzi nowych technologii w życiu codziennym jest na tyle silna, że wiele czynów zabronionych dokonywanych jest dziś przy użyciu komputera, bądź smartfona. Także cyberprzestępcy wykorzystują do swej przestępczej działalności nowe technologie. Poza tym, nawet jeśli telefon czy laptop nie służyły jako stricte narzędzie do popełnienia przestępstwa, np. cyberstalkingu, kradzieży tożsamości, czy oszustwa w sieci, to ich pamięci mogą zawierać dowody na popełnienie „tradycyjnego” czynu zabronionego, tj. poza przestrzenią wirtualną.

DOWODY ELEKTRONICZNE

W efekcie informatyka śledcza może dostarczać Radcom Prawnym, a także przedstawicielom innych zawodów prawniczych oraz wymiaru sprawiedliwości i organów ścigania cyfrowych materiały dowodowe pochodzące z elektronicznych nośników danych, jak dyski twarde, telefony i smartfony, pendrive i karty pamięci, serwery. Dowodem elektronicznym może być zatem każda informacja wytworzona przy wykorzystaniu narzędzi nowych technologii, w tym:

1. Dokumenty word, excel
2. Zawartość poczty elektronicznej
3. Pliki multimedialne – zdjęcia i filmy
4. Wiadomości sms i mms
5. Komunikacja prowadzona za pośrednictwem
   komunikatorów internetowych, jak np. WhatsApp, czy Messenger
6. Bazy danych
7. Aktywność użytkowników w sieci – historie
   przeglądanych stron internetowych, wpisy zamieszczane na profilach i forach
   internetowych, pliki ściągane z internetu, czy wymieniane z innymi
   użytkownikami, często za pośrednictwem tzw. DARKWEB

Rolą biegłego z zakresu informatyki śledczej jest przeszukanie powierzonych przez Radcę Prawnego, bądź zatrzymanych przez organ, nośników danych pod kątem występowania na nich określonych treści, a następnie ich analiza pod kątem użyteczności w ramach prowadzonego postępowania. Oczywiście wszystkie czynności informatyka śledczego powinny być prowadzone z zachowaniem łańcucha dowodowego, tzn. z zachowaniem zasad bezpieczeństwa, a więc przede wszystkim z zastosowaniem blokera sprzętowego, tak by nie doszło do modyfikacji zapisów na nośniku w trakcie jego badania, a także w taki sposób, by ponowne zastosowanie tej samej metody badawczej doprowadziło do tych samych wniosków.

DRUGA OPINIA Z ZAKRESU INFORMATYKI ŚLEDCZEJ W TEJ SAMEJ SPRAWIE

Oczywiście może zdarzyć się, że opinia dostarczona przez biegłego nie spełnia oczekiwań uczestników postępowania, tj. nie odpowiada na pytania postawione w zleceniu, bądź postanowieniu o powołaniu biegłego, sporządzona jest niechlujnie, sformułowana w sposób niezrozumiały i niejasny. Poza tym, jeśli ekspertyza biegłego wzbudza jakiekolwiek podejrzenia co do jej obiektywności, czy rzetelności, można podważyć ją i złożyć wniosek dowodowy o przeprowadzenie drugiej, niezależnej opinii przez innego (najlepiej wybranego przez siebie) specjalistę z zakresu informatyki śledczej.

W związku z tym, a także biorąc pod uwagę fakt, iż ilość spraw, w których wykorzystywane będą dowody cyfrowe będzie stale rosnąć, celowym posunięciem z punktu widzenia płynności pracy Radcy Prawnego, może być nawiązanie stałej współpracy pomiędzy jego kancelarią, a firmą świadczącą usługi Informatyki Śledczej. Przy bliższej kooperacji laboratorium computer forensic z całą pewnością może zaproponować specjalne warunki współpracy, jak chociażby krótsze terminy oczekiwania na opracowanie opinii, czy rabaty na usługi.

Jak widać informatyka i prawo mają ze sobą więcej wspólnego niż mogłoby się wydawać, zaś współpraca pomiędzy Radcą Prawnym, a Laboratorium Informatyki Śledczej, na gruncie rzeczywistości cyfrowej, w której dziś funkcjonujemy, może okazać się po prostu nieodzowna.