Z początkiem 2014 roku nastąpiło uwolnienie zawodu detektywa, co w praktyce oznacza zniesienie obowiązkowych egzaminów państwowych poprzedzających uzyskanie licencji detektywa. Obecnie do jej otrzymania wystarczające jest przedstawienie zaświadczenia o odbyciu szkolenia oraz spełnienie kilku warunków formalnych.

Wzrost zainteresowania zawodem detektywa

Zmiana przepisów wywołała znaczny wzrost zainteresowania zawodem detektywa, ilości wydawanych licencji oraz wpisów do rejestru działalności detektywistycznej. Jak podaje portal DETEKTYWISTYCZNY.NET, który powołuje się na informacje otrzymane od MSWiA w latach 2012-2016 wydano w Polsce następującą liczbę licencji detektywistycznych:

• 2012 – 49
• 2013 – 43
• 2014 – 656
• 2015 – 532
• 2016 – 433

Zaś wpisów do rejestru działalności detektywistycznej dokonano:

• 2012 – 57
• 2013 – 66
• 2014 – 207
• 2015 – 205
• 2016 – 169

Na czym polega praca detektywa

Praca detektywa polega na prowadzeniu czynności dochodzeniowo – śledczych, które nie są zastrzeżone dla organów i instytucji państwowych. Zgodnie z ustawą z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych Usługami detektywistycznymi są czynności polegające na uzyskiwaniu, przetwarzaniu i przekazywaniu informacji o osobach, przedmiotach i zdarzeniach, realizowane na podstawie umowy zawartej ze zleceniodawcą,  w szczególności:

1. w sprawach wynikających ze stosunków prawnych dotyczących osób fizycznych;
2. w sprawach wynikających ze stosunków gospodarczych dotyczących:
   • wykonania zobowiązań majątkowych, zdolności płatniczych lub wiarygodności w tych stosunkach,
   • bezprawnego wykorzystywania nazw handlowych lub znaków towarowych, nieuczciwej konkurencji lub       ujawnienia wiadomości stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa lub tajemnicę handlową;
3. sprawdzanie wiarygodności informacji dotyczących szkód zgłaszanych zakładom ubezpieczeniowym;
4. poszukiwanie osób zaginionych lub ukrywających się;
5. poszukiwanie mienia;
6. zbieranie informacji w sprawie, w której toczy się postępowanie karne, postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe albo inne, jeżeli w toku postępowania można zastosować przepisy prawa karnego

Detektyw może pozyskiwać powyższe informacje od osób fizycznych, przedsiębiorców, instytucji, a także organów administracji rządowej lub samorządowej. Jednakże zobowiązany jest do zachowania w tajemnicy źródeł informacji oraz okoliczności sprawy. Poszczególne biura detektywistyczne wykonują swe zadania w oparciu o własne metody pracy, pozyskując dla swych informacje i materiały, które mogą posłużyć im m.in. na potrzeby prowadzonych postępowań cywilnych, karnych oraz gospodarczych.

Dowody cyfrowe

Wraz z rozwojem technologicznym zmienia się proporcja pomiędzy tradycyjnymi dowodami analogowymi, a dowodami cyfrowymi, pozyskiwanymi z elektronicznych nośników informacji. W tej chwili coraz więcej czynności dochodzeniowych prowadzonych jest w ramach informatyki śledczej. Wykorzystywane przez computer forensic rozwiązania pozwalają na pozyskiwanie dowodów zapisanych w pamięciach dysków twardych, telefonów komórkowych i smartfonów, kart pamięci, czy dyktafonów.

W zależności od charakteru i zakresu prowadzonej sprawy detektyw może mieć za zadanie ustalenie również aktywności użytkownika w sieci – odwiedzanych przez niego stron internetowych, czy działalności w social mediach, na forach i portalach internetowych. Tak pozyskane informacje pozwalają na zdobycie dowodów zakazanej czy niezgodnej z prawem działalności wskazanej osoby, ukrywania przez nią majątku, czy udowodnienia zdrady. I chyba w sprawach związanych z niewiernością współcześni detektywi mają najwięcej zleceń.

Czasami do pozyskania wystarczających dowodów, które będą mogły zostać wykorzystane w sprawie rozwodowej wystarczy kilka dni obserwacji osoby podejrzanej o zdradę i wykonanie obciążających ją fotografii. Innym razem moc dowodową będą miały informacje pozyskane z dysku twardego komputera czy z pamięci smartfona używanego przez zdrajcę.

Do pozyskiwania oraz analizy cyfrowego materiału dowodowego niezbędny są jednak profesjonalny sprzęt, a także umiejętności eksperckie. Mimo wielu kwalifikacji posiadanych przez prywatnych wywiadowców, nie wszyscy dysponują odpowiednim przygotowaniem do pracy w charakterze informatyka śledczego. W takiej sytuacji doskonałym uzupełnieniem pracy biura detektywistycznego jest nawiązanie współpracy w zakresie śledztw komputerowych z firmą specjalizującą się w computer forensic, jak MiP Data & Forensic.

Outsourcing usług jest w dzisiejszych czasach niezwykle popularny, nie sposób znać się bowiem na wszystkim, w szczególności na wysoce specjalistycznych działaniach, jak informatyka śledcza. A biorąc pod uwagę wzrost ilości sprzedawanych urządzeń wyposażonych w pamięci elektroniczne, informatyka śledcza z roku na rok będzie nabierała coraz większego znaczenia. Przybywa bowiem ilości danych, stanowiących przedmiot badań śledczych.